راه اندازی الکتروموتور سه فاز با برق تک فاز

امروزه در اکثر صنایع به دلیل راندمان بالا ، توان زیاد ، تعمیر و استفاده آسان از الکتروموتور سه فاز استفاده می شود. این الکتروموتور ها از برق سه فاز تغذیه می کنند. راه اندازی الکتروموتور سه فاز بسیار مهم می باشد زیرا در هنگام استارت نیاز به شدت جریان زیادی است. با داشتن اطلاعات پلاک می توان بهترین گزینه برای استارت الکتروموتور را انتخاب کرد. از معمول ترین روش های راه اندازی می توان به شیوه مستقیم و  ستاره مثلت اشاره کنیم.

راه اندازی به روش مستقیم ( تک ضرب ) : در این روش الکتروموتور مستقیم به منبع تغذیه متصل می شود. در واقع با استفاده از یک کلید رابط می توان سیم پیچ های موتور را به برق سه فاز وصل کرد. معمولا از این روش برای الکتروموتور هایی با توان کم تا حداکثر 4 کیلووات استفاده می شود.

راه اندازی به روش ستاره  مثلث ( دو ضرب ) : برای موتور هایی با توان های بالاتر از 5 کیلووات معمولا راه اندازی به روش دو ضرب انجام می گیرد. در این روش ابتدا سیم پیچ را به روش ستاره وصل می کنند تا جریان در هنگام استارت کم شود و سپس بعد از راه اندازی سیم پیچ ها را به روش مثلث بسته تا الکتروموتور به نهایت جریان خود برسد.

در مواردی که دسترسی به برق سه فاز وجود نداشته باشد با استفاده از قطعات جانبی موتور سه فاز را می توان با برق تکفاز راه اندازی نمود. راه اندازی با برق تک فاز برای الکتروموتور های سه فاز دارای توان کم امکان پذیر است. دو قطعه اصلی که می توان برای این منظور نام برد ، استفاده از خازن و اینورتر می باشد. از این روش ها نباید بصورت دائم بکار گرفت و می توان فقط برای فعالیت در بازه زمانی کم استفاده شود. در ادامه به شرح هر دو شیوه راه اندازی می پردازیم.

خازن قطعه ای است که می تواند انرژی الکتریکی را در خود ذخیره کند. از خازن در الکتروموتور های تک فاز و برای یکدست کردن تغییرات ولتاژ استفاده می شود. واحد ظرفیت خازن میکروفاراد می باشد. استفاده از خازن باعث نرم کارکردن موتور و کاهش استهلاک آن می شود. خازن ها دارای دو دسته اصلی راه انداز و دائم کار می باشند.

همان طور که می دانیم برای راه اندازی الکتروموتور سه فاز از دو روش ستاره و مثلث استفاده می شود. توان ولتاژ روش مثلث نسبت به ستاره بیشتر است ، بنابراین اگر سیم بندی به روش مثلث باشد توان بیشتری ایجاد می شود. روتور الکتروموتور با برق تک فاز برای راه اندازی نیاز به ایجاد اختلاف فاز دارد. برای بوجود آمدن اختلاف فاز در سیم پیچ ها باید از یک خازن استفاده کنیم. محل نصب خازن باید به گونه ای قرار گیرد که هرگز موازی با سیم فاز نباشد. انتخاب ظرفیت خازن باید بر اساس اطلاعات روی پلاک صورت گیرد. برای هر کیلووات باید 70 میکروفاراد ظرفیت برای خازن در نظر بگیریم. خازنی که در این روش استفاده می شود باید از نوع روغنی و بصورت دائم کار باشد. از این شیوه راه اندازی برای الکتروموتور های سه فاز با حداکثر توان 4 کیلووات استفاده می شود.

• هزینه راه اندازی این روش پایین است.
• دسترسی آسان به خازن

• توان موتور در این روش بسیار پایین می آید و به یک سوم توان نامی می رسد.
• کاهش سرعت گشتاور موتور
• چنانچه خازن به درستی انتخاب نشود باعث آسیب جدی به الکتروموتور می شود.

بهترین و ایمن ترین روش برای راه اندازی الکتروموتور سه فاز با برق تکفاز استفاده از اینورتر تک فاز به سه فاز می باشد. بکارگیری از روش اینورتر نسبت به نوع خازن توان نامی بیشتری به ما می دهد. اینورتر ها طیف گسترده با کاربردهای فراوانی دارند که از جمله آن تبدیل برق سه فاز به تک فاز می باشد. این شیوه بسیار آسان بوده و نیاز به هیچ عملیات خاصی ندارد ، کافیست برق تک فاز را به اینورتر متصل کنیم تا به نوع سه فاز تبدیل شود. اینورتر باعث راه اندازی نرم ، کاهش استهلاک و همچنین جلوگیری از استارت ناگهانی موتور می کند.

• سهولت نصب و راه اندازی
• صرفه جویی در انرژی
• راه اندازی نرم
• عدم کاهش توان موتور
• عدم کاهش سرعت گشتاور موتور
• جلوگیری از آسیب قطعات الکتروموتور

• هزینه بالای تهیه اینورتر
• به دلیل استفاده موقت از این روش ، به صرفه نمی باشد.