پمپ کف کش یکی از تجهیزات مهم در تخلیه و انتقال آب از منابعی مانند چاه‌ها، مخازن، استخرها و گودال‌های زیرزمینی است. به همین دلیل، خرابی آن می‌تواند کل روند کاری را دچار اختلال نموده و مشکلات زیادی به بار آورد. یکی از مشکلات رایجی که بسیاری از مصرف‌کنندگان پمپ کف کش با آن مواجه هستند، از کار افتادن ناگهانی آن است. این مشکل می‌تواند باعث افزایش هزینه‌های تعمیر و حتی آسیب به تجهیزات دیگر شود. در بیشتر مواقع، این خرابی‌ها قابل پیشگیری هستند یا با یک عیب‌یابی ساده، برطرف می‌شوند؛ البته به شرطی که دلیل کار نکردن پمپ به‌درستی شناسایی شود.از آنجا که این پمپ‌ها نقش حیاتی در بسیاری از صنایع و مصارف خانگی دارند، اطلاع از دلایل خرابی و نحوه نگهداری آنها، حتی پیش از خرید پمپ کف کش نیز بسیار مهم است. در این مقاله به طور کامل، علت کار نکردن پمپ کف کش و رایج‌ترین دلایل خرابی آن را بررسی خواهیم کرد. همچنین نحوه عیب‌یابی مرحله‌به‌مرحله پمپ کف کش را شرح می‌دهیم و درنهایت، راهکارهایی برای جلوگیری از بروز این مشکل ارائه خواهیم داد.
دلایل رایج کار نکردن پمپ کف کش
مهمترین دلایل کار نکردن پمپ کف کش یا کاهش عملکرد آن شامل موارد زیر است:
خرابی قطعات داخلی پمپ کف کش
یکی از مهم ترین دلایل کار نکردن پمپ کف کش، خرابی قطعات داخلی آن مانند پروانه، روتور، استاتور، مکانیکال سیل، یاتاقان ها و بلبرینگ ها است. هر یک از این اجزا، نقشی حیاتی در عملکرد صحیح پمپ دارند و خرابی یا فرسودگی آنها، باعث کاهش فشار آب، افت راندمان و حتی توقف کامل پمپ می شود. برای مثال، شکستگی پروانه، ممکن است منجر به داغ شدن و سوختن الکتروموتور شود.همچنین، نشتی در مکانیکال سیل یا آسیب دیدگی بدنه موتور، خطر آسیب به پمپ را افزایش می دهد. بررسی و سرویس دوره ای این قطعات، بهترین راه حل برای جلوگیری از خرابی های پرهزینه در پمپ کف کش است.
خشک کار کردن پمپ
خشک کار کردن پمپخشک کار کردن پمپ کف کش، یکی از رایج ترین مشکلاتی است که می تواند باعث آسیب جدی و سوختن الکتروموتور شود. این نوع پمپ ها، هرگز نباید خشک کار کنند؛ زیرا در صورت نبود آب، مکانیکال سیل دچار آسیب شده و به مرور زمان، آب به سیم پیچ موتور نفوذ کرده و آن را می سوزاند. خشک کار کردن پمپ، می تواند به دلیل کاهش سطح آب، گرفتگی ورودی، نصب نادرست یا نبود فلوتر باشد.
نصب غیر اصولی و موقعیت نامناسب پمپ
نصب غیر اصولی پمپ کف کش، یکی از دلایل رایج کاهش عملکرد و خرابی زودهنگام پمپ است. اگر پمپ به درستی در محل قرار نگیرد یا به جای استفاده از سیم بکسل گالوانیزه، از کابل برق برای آویزان کردن آن استفاده شود؛ ممکن است دچار لرزش شده و به کابل و بدنه پمپ آسیب وارد شود. در واقع عدم رعایت فاصله مناسب با کف چاه (حداقل ۵۰ سانتی متر) و نصب در زاویه نادرست، موجب عدم تعادل و فشار مضاعف به پمپ می شود.
بیشتر بخوانید : راهنمای انتخاب پمپ کف کش
مشکلات مکانیکی و الکترونیکی
گاهی پمپ کف کش روشن می شود، اما درست کار نمی کند که این مشکل می تواند ناشی از ایرادات مکانیکی یا الکترونیکی باشد. از دلایل رایج این مشکل، می توان به سوختن سیم پیچ ها به دلیل آمپر کشی زیاد و نفوذ آب اشاره کرد. خرابی بلبرینگ یا شفت نیز ممکن است باعث گیرپاژ روتور و افزایش مصرف برق شود.اتصال نادرست برق، نوسانات ولتاژ یا چرخش معکوس موتور نیز می تواند راندمان پمپ را کاهش دهد. بررسی این عوامل هنگام بروز مشکل، از آسیب جدی به الکتروموتور جلوگیری می کند.
گرفتگی در مسیر مکش یا تخلیه
اگر پمپ کف کش روشن است، اما آب خارج نمی شود یا میزان آبدهی کاهش یافته، احتمال مسدود شدن مسیر مکش یا تخلیه وجود دارد. ورود ذرات معلق مانند گل، ماسه، لجن یا املاح معدنی به داخل پمپ، می تواند منجر به انسداد صافی، پروانه یا لوله تخلیه شده و عملکرد پمپ را مختل کند. در این شرایط، اقداماتی مانند تمیز کردن صافی و پروانه پمپ، بررسی دقیق اتصالات لوله تخلیه و اطمینان از جدا نشدن لوله داخل چاه، می توانند در رفع مشکل و بازگشت راندمان پمپ به حالت طبیعی، موثر باشند.
عدم وجود سیستم حفاظتی
عدم وجود سیستم حفاظتی مناسب در پمپ های کف کش، می تواند به سرعت منجر به خرابی و سوختن آنها شود. پمپ های کف کش، باید به تجهیزاتی نظیر محافظ ولتاژ، کنترل فاز، فلوتر و فیوز مناسب مجهز شوند تا در شرایط غیرعادی، از آسیب به پمپ جلوگیری کنند. در این پمپ ها، به محافظ برق برای محافظت در برابر نوسانات، فیوز مناسب برای توان پمپ، فلوتر برای قطع برق در زمان کاهش سطح آب و سیستم قطع کن اتوماتیک برای جلوگیری از آمپر کشی بیش از حد، نیاز است.
عدم سرویس دوره ای پمپ
برای حفظ کارایی پمپ کف کش و جلوگیری از تعمیرات پرهزینه آن، نیاز به سرویس دوره ای و منظم آن است؛ بی توجهی به این موضوع، می تواند باعث بروز مشکلات جدی شود. برای انجام این فرآیند، باید نشتی ها و اتصالات را بررسی کرد تا از نشت آب یا خرابی قطعات جلوگیری شود. کنترل وضعیت روغن و دمای موتور نیز در پیشگیری از فرسودگی زودهنگام پمپ، اهمیت دارد. همچنین بررسی صدا و لرزش غیرعادی، می تواند مشکلات مکانیکی را زودتر آشکار کند.
روش های عیب یابی گام به گام
روش های عیب یابی گام به گامبرای عیب یابی پمپ کف کش، باید نشانه های خرابی را بررسی و علت اصلی مشکل را پیدا کرد. در ادامه، روش های ساده و کاربردی عیب یابی این پمپ را آورده ایم:
- اولین گام در عیب یابی پمپ کف کش، بررسی منبع تغذیه و اتصالات برق است؛ بنابراین نیاز است که از رسیدن برق به پمپ، اطمینان حاصل شود. همچنین باید فیوزها، کلیدهای محافظ جان و کنترل فاز را بررسی کرد. در صورت نیاز، می توان از یک مولتی متر برای اندازه گیری ولتاژ، استفاده نمود.
- دومین گام، بررسی سیم پیچ و مقاومت الکتریکی است. در این مرحله باید با استفاده از مولتی متر، مقاومت بین سیم های پمپ را اندازه گرفت؛ مقادیر غیرطبیعی، می تواند نشان دهنده سوختن سیم پیچ یا اتصال کوتاه باشد.
- در این گام باید مسیر خروجی آب را ارزیابی و از عدم گرفتگی آن اطمینان حاصل کرد. اغلب مصرف کنندگان با این مشکل مواجه شده و به دلیل عدم آگاهی از مسدود شدن مسیر خروجی، تصور می کنند پمپ خراب شده است.
- در این مرحله باید وضعیت پروانه و صافی پمپ را بررسی کرد. بدین منظور پمپ را از منبع آب خارج کرده و پروانه و صافی آن را از نظر وجود رسوبات، گل ولای یا اشیاء خارجی، بررسی و تمیز کنید. انسداد و گرفتگی صافی و پروانه، می تواند باعث کاهش عملکرد یا توقف کامل پمپ شود.
- بررسی مسیر تخلیه و لوله ها از دیگر روش های عیب یابی این پمپ است؛ بنابراین باید لوله های تخلیه را از لحاظ نشتی، گرفتگی و ترک خوردگی بررسی و در صورت نیاز آنها را محکم کرد.
- پس از بررسی مسیر لوله ها، به صداها و لرزش های غیرعادی پمپ دقت کنید. اگر صدای غیرمعمول یا لرزش احساس شد، احتمال دارد بلبرینگ ها یا یاتاقان ها آسیب دیده باشند.
- در صورتی که پمپ کلاً روشن نمی شود، خازن را چک کرده و در صورت لزوم آن را تعویض کنید.
مقالات ما : راهنمای جامع انتخاب پمپ لجن کش
راهکارهای پیشگیری از خرابی پمپ
با رعایت چند نکته ساده در نصب و نگهداری پمپ، می توان از خرابی های رایج جلوگیری کرد و عمر مفید آن را افزایش داد. در ادامه، مهمترین راهکارهای پیشگیری را آورده ایم:
بازرسی و سرویس دوره ای پمپ:
به صورت ماهانه یا فصلی، وضعیت ظاهری پمپ، سیم کشی ها، اتصالات و بدنه آن را بررسی کنید تا زنگ زدگی و نشتی احتمالی، به موقع شناسایی شوند.
جلوگیری از ورود ذرات معلق به پمپ:
نصب یک فیلتر یا صافی مناسب در ورودی آب، از ورود شن، گل ولای و اجسام خارجی به داخل پمپ، جلوگیری نموده و طول عمر پروانه و قطعات داخلی آن را افزایش می دهد.
استفاده از محافظ برق:
نوسانات برق از دلایل اصلی سوختن موتور پمپ هستند؛ با نصب محافظ برق یا فیوز مناسب، می توان به سادگی از این آسیب جلوگیری کرد.
نصب صحیح و اصولی پمپ:
پمپ باید روی سطحی صاف و تراز، در محلی خشک و با تهویه مناسب نصب شود تا از لرزش، صدای زیاد و خرابی زودهنگام آن جلوگیری شود.
اجتناب از خشک کار کردن پمپ:
هرگز پمپ را بدون وجود آب روشن نکنید؛ خشک کار کردن می تواند به سیم پیچ، پروانه و آب بند مکانیکی آن آسیب جدی وارد کند.
هواگیری به موقع:
در زمان نصب پمپ یا پس از سرویس، باید آن را به درستی هواگیری کرد تا از ورود حباب هوا به پمپ و کاهش راندمان، جلوگیری شود.
نتیجه گیری
پمپ کف کش، یکی از تجهیزات مهم در تخلیه و انتقال آب است و خرابی آن می تواند مشکلات زیادی ایجاد کند. اما با شناخت دلایل رایج خرابی، عیب یابی به موقع و رعایت چند نکته ساده در نگهداری آن، می توان از بیشتر مشکلات جلوگیری کرد و عمر مفید پمپ را افزایش داد. اگر با انجام این کارها مشکل برطرف نشد، بهتر است از یک تعمیرکار متخصص کمک بگیرید.
