پمپ های دنده ای یکی از پرکاربردترین انواع پمپ های جابجایی مثبت هستند که برای انتقال سیالات مختلف از جمله روغن، گریس، نفت و… طراحی شده اند. این پمپ با استفاده از دندانه‌های درگیر چرخ دنده‌ها، حجم ثابتی از سیال را محبوس کرده و با حرکت چرخشی آن را به سمت خروجی پمپ منتقل می کند. عملکرد پمپ دنده‌ای به این صورت است که با حرکت چرخ دنده‌ها، دندانه‌های آن‌ها از هم جدا شده و یک خلأ نسبی ایجاد می شود
که با سیال پر می شود. سپس، با ادامه چرخش چرخ دنده‌ها، مایع محبوس شده به اطراف پوسته منتقل شده و از نقطه مکش به نقطه تخلیه حرکت می کند. پمپ‌های دنده‌ای به دو نوع اصلی تقسیم می شوند: پمپ‌های دنده‌ای داخلی و پمپ‌های دنده‌ای خارجی.هرکدام از این پمپ‌ها ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند که در ادامه به معرفی و مقایسه آن‌ها می پردازیم.
ساختار پمپ‌های دنده‌ای داخلی و خارجی
هر یک از پمپ‌های دنده‌ای ساختار متفاوتی دارند که این طراحی‌های مختلف، تأثیر زیادی بر نحوه عملکرد و کاربردهای آن ها می گذارد.
ساختار پمپ‌های دنده‌ای داخلی
در پمپه
ای دنده‌ای داخلی، چرخ دنده‌ها درون محفظه پمپ قرار دارند. این پمپ‌ها از یک محفظه داخلی، دو چرخ دنده داخلی، دو یاتاقان و یک آب بند تشکیل شده‌اند. چرخ دنده‌ها به گونه ای طراحی شده‌اند که یکی از آن‌ها در مرکز و دیگری در اطراف آن می چرخد. این ساختار باعث می شود که این نوع پمپ‌ها برای پمپاژ سیالات با ویسکوزیته بالا مناسب باشند.
ساختار پمپ‌های دنده‌ای خارجی
در پمپ‌های دنده‌ای خارجی، چرخ دنده‌ها در خارج از محفظه پمپ قرار دارند. این پمپ‌ها از یک محفظه خارجی، دو چرخ دنده خارجی، دو یاتاقان و یک آب بند تشکیل شده‌اند. در این نوع پمپ‌ها، دو چرخ دنده به طور مستقل در اطراف یکدیگر می چرخند. این طراحی برای پمپاژ سیالات با ویسکوزیته پایین تر مناسب است.
مقالات ما : دلایل سوختن پمپ کف کش را میدانید؟
مقالات ما : بررسی عملکرد پمپ‌های دنده داخلی و خارجی
در ادامه به بررسی عملکرد پمپ‌های دنده داخلی و خارجی میپردازیم:
پمپ‌های دنده داخلی:
پمپ‌های دنده‌ای داخلی، همانطور که از نامشان پیداست، با دنده‌هایی که به صورت داخلی در هم جفت می شوند، کار می کنند. این پمپ‌ها از یک دنده محرک (روتور) و یک دنده انتقال دهنده (آیدلر) تشکیل شده‌اند که سیال را از میان دنده‌ها و در مسیری پیوسته منتقل می کنند. این پمپ‌ها به دلیل اندازه کوچک، عملکرد روان و توانایی حمل سیالات با ویسکوزیته بالا شناخته شده‌اند.
طراحی دقیق دنده‌ها و فاصله‌های کم بین آن‌ها، امکان پمپاژ انواع سیالات با ویسکوزیته بالا را فراهم می کند. علاوه بر این، تلورانس‌های دقیق بین دنده‌ها موجب کاهش نوسانات و کنترل دقیق جریان می‌شود، که آن‌ها را برای کاربردهایی که به دوز دقیق نیاز دارند، مناسب می سازد.
پمپ‌های دنده خارجی:
پمپ‌های دنده خارجی:پمپ دنده‌ای خارجی با دنده‌هایی که به صورت خارجی در هم جفت می شوند، سیال را از طریق دندان‌های دنده‌ها و محفظه پمپ هدایت می کند. این پمپ‌ها با طراحی ساده و ساختاری مقاوم، برای کاربردهای متنوع شناخته می شوند. برخلاف پمپ‌های داخلی، پمپ‌های خارجی به دلیل فاصله بیشتر بین دنده‌ها و محفظه، توانایی بیشتری در انتقال سیالات با ویسکوزیته پایین و مواد ساینده دارند. همچنین از ویژگی های برجسته پمپ دنده‌ای خارجی، توانایی تولید فشار بالا و دبی بیشتر است.
مقایسه کنید :تفاوت پمپ تک پروانه و دو پروانه
مقایسه پمپ‌های دنده‌ای داخلی و خارجی
برای درک بهتر تفاوت‌های پمپ‌های دنده‌ای داخلی و خارجی، در جدول زیر به بررسی مزایا و معایب هر یک از جنبه‌های مختلف پرداخته ایم:
ویژگی ها |
پمپ دنده‌ای داخلی |
پمپ دنده‌ای خارجی |
کارایی |
مناسب برای سیالات با ویسکوزیته بالا و عملکرد یکنواخت و بدون نوسان. |
توانایی انتقال سیالات با ویسکوزیته پایین و متوسط و ایجاد فشار بالا. |
مزایا |
– مناسب برای مایعات با غلظت بالا.
– تخلیه یکنواخت و فاقد نوسان. – قابلیت مکش بسیار بالا. – تعمیر و نگهداری آسان با طراحی انعطاف پذیر. – قابلیت پمپاژ در دو جهت. – عملکرد پایدار در شرایط مختلف فشار. |
– دارای سرعت بالا (RPM) برای کاربردهای صنعتی.
– توانایی تولید فشار زیاد. – صدا و لرزش بسیار کم. – نصب آسان و طول عمر بالا. – عدم حساسیت نسبت به گرد و غبار. – امکان استفاده از موتور دیزلی برای ظرفیت‌های بالا. |
معایب |
– وارد کردن فشار زیاد بر شافت که ممکن است باعث کاهش عملکرد شود.
– نیاز به مدیریت دقیق سرعت دورانی. – محدودیت در فشار متوسط و سرعت پایین تر نسبت به پمپ‌های دنده‌ای خارجی. |
– مختل شدن عملکرد در صورت وجود ذرات جامد در مایعات.
– استفاده از قطعاتی مانند بوش و یاتاقان که ممکن است در طول زمان نیاز به تعمیر داشته باشند. – کارایی کمتری در پمپاژ مایعات با ویسکوزیته بالا نسبت به پمپ دنده‌ای داخلی دارند. |
هزینه |
معمولاً هزینه اولیه بالاتر به دلیل ساختار پیچیده تر دارند. |
هزینه کمتر به دلیل طراحی ساده و استفاده گسترده در کاربردهای عمومی. |
شرایط نگهداری |
نیازمند دقت و تخصص بیشتر در نگهداری و تعمیرات. |
نگهداری آسان تر به دلیل طراحی ساده تر و قطعات قابل دسترس. |
کاربردهای پمپ‌های دنده‌ای
پمپ‌های دنده ای به دلیل توانایی پمپاژ سیالات با ویسکوزیته‌های مختلف و عملکرد مناسب در شرایط گوناگون، در بسیاری از صنایع حیاتی استفاده می شوند.
صنایع شیمیایی و دارویی:
پمپ‌های دنده‌ای در صنایع شیمیایی برای انتقال مواد شیمیایی غلیظ و اسیدها کاربرد دارند. به ویژه در فرآیندهای حساس که نیاز به کنترل دقیق دبی و فشار هست، مانند تولید مواد دارویی، از پمپ‌های دنده داخلی برای اندازه گیری دقیق مواد دارویی استفاده می کنند.
صنایع نفت و گاز:
در صنعت نفت و گاز، پمپ‌های دنده‌ای خارجی به دلیل توانایی انتقال سیالات غلیظ و نفتی، به خصوص مواد با ذرات جامد، کاربرد دارند. این پمپ‌ها برای جابجایی نفت خام و مواد روانکار در شرایط سخت و فشار بالا مناسب هستند.
تولید مواد غذایی و آشامیدنی:
تولید مواد غذایی و آشامیدنی: از پمپ‌های دنده‌ای داخلی و خارجی برای پمپاژ مواد غلیظ مانند مربا، عسل، شکلات و شیرینی استفاده می کنند. این پمپ‌ها به دلیل عملکرد بدون نوسان برای مواد غذایی حساس به تغییرات فشار و دما ایده‌آل هستند.
صنعت خودروسازی:
پمپ‌های دنده‌ای در خودروها برای پمپاژ روغن موتور و سایر مایعات روان کننده استفاده می شوند. پمپ‌های دنده‌ای خارجی برای سیستم‌های انتقال سوخت و روانکاری خودروها کاربرد دارند.
کاربردهای دیگر:
پمپ‌های دنده‌ای در صنایع مختلفی مانند کشاورزی برای پمپاژ سموم و کودهای مایع، در صنعت چاپ برای انتقال جوهر و رنگ، همچنین در سیستم‌های خنک کننده انرژی برای انتقال سیالات به کار می‌روند.
با تفاوت ها آشنا شوید :تفاوت پمپ پروانه پلاستیکی و پمپ پروانه برنجی
نتیجه گیری
با شناخت تفاوت‌های اصلی میان پمپ‌های دنده‌ای داخلی و خارجی، می توانید بهترین انتخاب را بر اساس نیازهای خود داشته باشید. این پمپ‌ها از نظر عملکرد، کاربرد، سر و صدا، مصرف انرژی و مقاومت در برابر فشار تفاوت‌های قابل توجه ای دارند. پمپ‌های دنده‌ای داخلی برای کاربردهایی که نیاز به پمپاژ دقیق دارند مناسب هستند، در حالی که پمپ‌های دنده‌ای خارجی به دلیل استحکام و توانایی پمپاژ سیالات غلیظ تر و با فشارهای بالا انتخاب بهتری برای شرایط سخت هستند. با توجه به این تفاوت‌ها، انتخاب پمپ مناسب می تواند تأثیر زیادی در کارایی و بهره وری سیستم‌های شما داشته باشد. برای مشاوره رایگان و خرید پمپ‌های دنده‌ای با کیفیت، می توانید با کارشناسان مجموعه فلو پارس در ارتباط باشید.
